Dlaczego oleje zawierające skwalen i alkiloglicerole wykorzystuje się w praktyce przeciwnowotworowej?

2020-08-11

SZLACHETNE LIPIDY-  skwalen i alkiloglicerole 

 

Skwalen i alkiloglicerole to naturalne substancje pochodzenia oceanicznego wykorzystywane przez organizm do budowania odporności. Mimo, że zapotrzebowanie na te substancje wynika z informacji zapisanych w genach, organizm człowieka produkuje ich zdecydowanie za mało. Najbogatszym dostępnym ich źródłem są niemodyfikowane oleje z wątroby rekinów głębinowych (jak np. BioMarine®1140). Obydwie substancje występując obok siebie tworzą unikalnie funkcjonującą strukturę, której nie da się zastąpić. Jak udowodniły prowadzone w Polsce badania kliniczne, uzupełnianie diety produktami, które zapewnią przyjęcie odpowiednich ilości tych lipidów, daje efekt w postaci podniesienia odporności nawet o 135%. Według najnowszych doniesień literatury medycznej skwalen i alkiloglicerole coraz częściej znajdują zastosowanie w żywieniu chorych na  choroby nowotworowe.

 

Skwalen to substancja, której najbogatszymi źródłami w przyrodzie są wątroby rekinów głębinowych, oliwki, i nasiona amarantusa. W oleju z wątroby rekina stężenie czystego skwalenu wynosi 60-85%, a co warte podkreślenia następna w kolejności oliwa z oliwek zawiera jedynie około 0,7% tej unikalnej substancji. Jak przypuszczają naukowcy duże zasoby skwalenu w organizmach rekinów głębinowych pozwalają efektywnie wykorzystywać niewielkie zasoby tlenu i dzięki temu umożliwiają im życie w środowisku o bardzo niskiej temperaturze i przy ekstremalnie wysokim ciśnieniu.

Skwalen jest również produkowany przez organizm człowieka, a jego najwyższą zawartość odnotowuje się w skórze, gruczołach łojowych oraz w wydzielanym przez nie łoju (sebum), który tworzy na skórze przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczą warstwę ochronną1. Osocze przeciętnego człowieka zawiera niewielkie ilości skwalenu. Jest to efektem naturalnej produkcji oraz niskiego spożycia tej substancji, które przeciętnie wynosi ok. 30 mg dziennie. Jednak już 7 dniowa konsumpcja skwalenu w ilości 900 mg dziennie wystarczy aby jego stężenie w osoczu wzrosło około 17-krotnie. Ilość ta odpowiada mniej więcej dziennemu spożyciu tej substancji przez osoby z krajów śródziemnomorskich, których dieta szczególnie obfituje w oliwę z oliwek2. Skwalen jest substancją łatwo przyswajalną. Według badań klinicznych 60-85% dostarczonego w pożywieniu skwalenu wchłania się w jelicie i zostaje wykorzystana przez organizm.

W oleju z wątroby rekina, skwalenowi towarzyszy grupa substancji określanych nazwą alkiloglicerole. Zawartość alkilogliceroli w oleju wątroby rekina jest zbliżona do zawartości skwalenu. Po przyjęciu doustnym ok. 90% porcji alkilogliceroli ulega wchłonięciu w jelicie cienkim a następnie dystrybucji w organizmie. Trafiają i gromadzą się m.in. w wątrobie i śledzionie, szpiku kostnym i tkankach limfatycznych3, a więc w miejscach odpowiedzialnych za budowanie odporności. Alkiloglicerole są również naturalnie przekazywane dziecku z mlekiem matki, budując odporność dziecka. Co niezwykle istotne najbardziej wymierne korzyści z obecności skwalenu i alkilogliceroli osiągane są, gdy obie te substancje dostarczane są organizmowi równocześnie. Wynika to z faktu, iż obydwa związki wzajemnie uzupełniają swoje działanie, a ponadto występując obok siebie tak jak ma to miejsce w niemodyfikowanych chemicznie olejach z wątroby rekina, tworzą unikalnie funkcjonującą strukturę, której działania nie da się zastąpić.

W jaki sposób skwalen i alkiloglicerole budują odporność organizmu?

Odporność organizmu to szereg złożonych, uzupełniających się mechanizmów, które dbają nie tylko o ochronę przed bakteriami, wirusami, czy pasożytami, ale również zapewniają prawidłową pracę wszystkich narządów i organów. Odporność zawdzięczamy przede wszystkim krążącym we krwi oraz osiadającym w narządach limfatycznych białym krwinkom. Komórki te odpowiedzialne są za rozpoznawanie i niszczenie wnikających do organizmu patogenów, czy też własnych zmienionych nowotworowo komórek oraz normalizację wielu procesów życiowych.

Bez odpowiedniej ilości sprawnie i efektywnie działających granulocytów, limfocytów, czy makrofagów organizm nie ma szans na skuteczną obronę przed docierającymi z każdej strony zagrożeniami. Czas życia białych krwinek jest ściśle ograniczony i wynosi średnio kilka dni, dlatego też organizm codziennie musi produkować miliardy nowych komórek po to aby cały czas utrzymywać pełną sprawność układu odpornościowego. Składniki oleju z wątroby rekina gromadząc się w tkankach, w których odbywa się proces tworzenia krwinek, w szpiku kostnym, śledzionie i grasicy wspierają wytwarzanie oraz prawidłowe dojrzewanie elementów krwi. Dzięki temu już od samego początku zapewniają odpowiedni potencjał organizmu do walki z zagrożeniami. Korzystne efekty dostępnego w organizmie skwalenu opierają się przede wszystkim na zdolności tego związku do opłaszczania wnikających do organizmu patogenów, takich jak bakterie i wirusy, i tym samym ułatwiania ich wykrycia przez komórki układu odpornościowego. Dzięki tym właściwościom skwalen znalazł zastosowanie jako główny składnik większości szczepionek4. Szereg publikacji naukowych potwierdza korzystny i co ważne wymierny efekt suplementacji diety preparatami zawierającymi naturalny niemodyfikowany olej z wątroby rekina bogaty w skwalen i alkiloglicerole.

Czołowym przedstawicielem tego typu preparatów na polskim rynku jest BioMarine®1140. W badaniu klinicznym pacjentów z nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych wykazano, że przyjmowanie przez 2 miesiące 1 grama skwalenu i 1 grama alkilogliceroli o ponad 50% podwyższyło aktywność granulocytów odpowiedzialnych za niszczenie drobnoustrojów a także zwiększyło ilość produkujących przeciwciała limfocytów B oraz wspomagających limfocytów T, do wartości charakterystycznych dla zdrowych osób5.

Immunomodulacyjny wpływ składników oleju wątroby rekina został również potwierdzony w badaniu polskich naukowców. Stwierdzili oni, że suplementacja diety skwalenem i alkilogilcerolami (preparat BioMarine®) w ilości po 3,6 grama dziennie przez 4 tygodnie wyraźnie podniosła odporność zdrowych osób. Zaobserwowano u nich zwiększoną aktywność komórek żernych, wzrost produkcji przeciwciał oraz nasilenie uwalniania cytokin: IFN-Gamma TNF-Alfa i IL-2 z jednoczesnym spadkiem wydzielania IL-10. Związane jest to ze zwiększeniem ilości komórek przeznaczonych do walki z wirusami i jak wyliczono przekłada się bezpośrednio na 135% wzrost parametrów odporności organizmu6.

Dlaczego oleje zawierające skwalen i alkiloglicerole wykorzystuje się w praktyce przeciwnowotworowej?

Skwalen i alkiloglicerole, jak pokazują wyniki badań, będąc zaangażowane przez organizm w aktywność układu odpornościowego wzmagają aktywność limfocytów T i makrofagów m.in. odpowiedzialnych za rozpoznanie i zniszczenie powstałych komórek nowotworowych. Ponadto pochodne alkilogliceroli wykorzystywane są do bezpośredniego działania toksycznego na komórki nowotworowe. Wbudowując się w ich błony, hamują transport do nich substancji odżywczych a także aktywność niezbędnych do ich życia enzymów. To w konsekwencji doprowadza do śmierci komórek nowotworowych, co potwierdzają liczne badania.

W badaniach na zwierzętach naukowcy zaobserwowali, że u mszy z nowotworem piersi podawanie oleju z wątroby rekina w ilości 50 mg/kg masy ciała przez 5 dni powoduje ograniczenie wzrostu i objętości guza. Przyczynia się do tego zwiększona aktywność limfocytów T cytotoksycznych oraz ich nasilone wnikanie w strukturę nowotworu co umożliwia im eliminację chorych komórek7.

Podobny rezultat ograniczenia wzrostu guza pod wpływem alkilogliceroli zaobserwowano w przypadku nowotworu płuc u myszy. Efekt ten, jak udowodnili badacze, był związany z hamowaniem unaczynienia się guza przez co komórki nowotworowe nie dostając odpowiedniej ilości substancji odżywczych wykazywały wolniejszy wzrost i zaczynały obumierać8.

 Wyniki badań niemieckich naukowców udowodniły, że skwalen może również być czynnikiem ograniczającym ryzyko powstania komórek nowotworowych w organizmie. Wykazali oni, że może prawie całkowicie ograniczać kancerogenne działanie benzopirenu na powstawanie nowotworów skóry. Benzopiren jest związkiem występującym m.in. w dymie papierosowym i jedną z najsilniejszych substancji zdolnych przekształcać zdrowe komórki w nowotworowe. Skwalen silnie przyczepia się do benzopirenu i otaczając go niweluje jego groźne działanie9.

Cenne właściwości skwalenu zostały również zaobserwowane podczas podawania go w chemioterapii. Jak udowodniły badania in vitro skwalen dostarczony jednocześnie z lekami przeciwnowotworowymi, takimi jak cisplatyna, do naczynia ze zdrowymi, jak i nowotworowymi komórkami, nasilał transport leku do komórek raka natomiast chronił zdrowe komórki przed jego cytotoksycznym działaniem10 ,11.

 

 

Podsumowanie:

Zatem by wspomóc terapię przeciwnowotworową, zapobiegać zachwianiom wewnętrznej równowagi układu odpornościowego, zwiększyć siłę jego działania oraz skrócić czas ewentualnej infekcji należy wprowadzić do tej diety oleje z wątroby rekina (jak np. BioMarine®1140, BioMarine®Medical). Jedynie odpowiednie dawki regularnie przyjmowanego skwalenu i alkilogliceroli zapewnią ich maksymalne wykorzystanie przez komórki organizmu. Wymierne efekty płynące z osiągnięcia ich optymalnego stężenia w organizmie możemy uzyskać już po okresie 2 miesięcy ich stosowania.

 

 

LITERATURA:

1. L. Tjan Squalene. The miraculous essential omega-2 oil. Secrets from the sea.

2. Strandberg TE, Tilvis RS, Miettinen TA. Metabolic variables of cholesterol during squalene feeding in humans: comparison with cholestyramine treatment J Lipid Res. 1990 Sep;31(9):1637-43.

3. Pugliese PT, Jordan K, Cederberg H, Brohult J. Some biological actions of alkylglycerols from shark liver oil. J Altern Complement Med. 1998 Spring;4(1):87-99.

4. Lewkowicz N, Lewkowicz P, Kurnatowska A, Tchórzewski H. Biological action and clinical application of shark liver oil Pol Merkur Lekarski. 2006 May;20(119):598-60

5. Tchórzewski H., E. Głowacka, M. Banasik , P. Lewkowicz: Wpływ diety bogatej w związki alkilogliceroli, squalenu oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych szeregu n-3 na niektóre zjawiska odporno-ści naturalnej u zdrowych. Polski Merkuriusz Lekarski 2005, 18, 303-306.

6. Lewkowicz P, Banasik M, Głowacka E, Lewkowicz N, Tchórzewski H. Effect of high doses of shark liver oil supplementation on T cell polarization and peripheral blood polymorphonuclear cell function Pol Merkur Lekarski. 2005 Jun;18(108):686-92.

7. Hajimoradi M, Hassan ZM, Pourfathollah AA, Daneshmandi S, Pakravan N. The effect of shark liver oil on the tumor infiltrating lymphocytes and cytokine pattern in mice. J Ethnopharmacol. 2009 Dec 10;126(3):565-70. Epub 2009 Jun 6.

8. Pedrono F, Martin B, Leduc C, Le Lan J, Salag B, Legrand P, Moulinoux JP, Legrand AB. Natural alkylgly-cerols restrain growth and metastasis of grafted tumors in mice. Nutr Cancer. 2004;48(1):64-9

9. Newmark HL. Squalene, olive oil, and cancer risk: a review and hypothesis Cancer Epidemiol Biomar-kers Prev. 1997 Dec;6(12):1101-3

10. Reddy LH, Couvreur P. Squalene: A natural triterpene for use in disease management and therapy. Adv Drug Deliv Rev. 2009 Dec 17;61(15):1412-26.

11. B. Das „In vitro cytoprotective activity of squalene on a bone marrow versus neuroblastoma model of cisplatin-induced toxicity: implications in cancer chemotherapy.” European Journal of Cancer 39: 2556 - 2565, 2003

 

 

Autor: dr n. biol. Joanna Zielińska - Tomaszewska