Praca i choroba

Aktywność zawodowa jest w naszym życiu czymś ważnym, to nie tylko pieniądze ale także możliwość realizowania się. Kiedy dotyka nas choroba nowotworowa jesteśmy zmuszeni (przynajmniej przez jakiś czas) zrezygnować z pracy i pójść na zwolnienie.  Jak zauważyłam spora część pacjentów przez cały okres leczenia, a czasem nawet dłużej, przebywa na zwolnieniu lekarskim i nie podejmuje aktywności zawodowej. Taki stan może mieć różne przyczyny. Pogrupowałam najczęściej przedstawiane odpowiedzi pacjentów:

• Stan zdrowia pacjenta nie pozwala na pracę

W tej sytuacji sprawa jest jasna, dostajemy od lekarza komunikat, że powrót do pracy w tym momencie jest niemożliwy. Może to wynikać z rozległości przebytej operacji, dotkliwych skutków ubocznych leczenia (np. chemioterapii) lub ogólny zły stan zdrowia. W takiej sytuacji, ważne aby dać sobie czas i oswoić się z nową sytuacją. Warto ten czas poświęcić dla siebie, dla rodziny, poszukać nowych aktywności lub spróbować wrócić do tych, które dawały nam kiedyś radość. Oczywiście, aktywności dostosowujemy do naszego samopoczucie i stanu zdrowia. Dzięki planowaniu aktywności będzie nam łatwiej odnaleźć się w nowej sytuacji, nie będziemy popadać w marazm a nasz dzień zyska strukturę i ramy czasowe, których może nam brakować kiedy nie pracujemy od 8 do 16.

• Stan zdrowia pacjenta pozwala na pracę, ale pracodawca „sugeruje” zwolnienie lekarskie

To bardzo przykra sytuacja, ale niestety dość częsta. Pacjenci mówią, że chcieliby wrócić do pracy (czują się dobrze, lekarz nie widzi przeciwwskazań), ale pracodawca im „sugeruje”, że lepiej będzie jak zostaną na zwolnieniu. Taka sytuacja wywołuje u pacjentów złość i sprawia, że czują się wykluczeni, niepotrzebni. Pojawiają się myśli typu: „Jestem do niczego, nawet do pracy się nie nadaję”, „Nie umiem żyć bez pracy” czy też „I co ja mam teraz ze sobą zrobić?”. W tym momencie ważne, aby pomóc pacjentowi zrozumieć, co właściwe się stało, pomóc w zmianie sposobu myślenia o zaistniałej sytuacji a także spróbować znaleźć dobre strony. Podobnie, jak w pierwszym przypadku, warto przeznaczyć ten czas dla siebie i swoich bliskich. Także planowanie aktywności będzie w tym momencie pomocne. A może będzie to bodźcem do zmiany pracy, podjęcia jakiegoś szkolenia itp.

• Stan zdrowia pacjenta pozwala na pracę, ale pacjent nie chce jej podjąć

Kiedy mamy do czynienia z taką opcją, warto porozmawiać z chorym i spróbować dowiedzieć się, co stoi za brakiem chęci do powrotu do pracy. Może okazać się, że nie lubi swojej pracy, nie radzi sobie z obowiązkami, praca nie daje mu już satysfakcji a być może chory obawia się reakcji współpracowników. Wśród powodów może też znaleźć się chęć spędzenia większej ilości czasu z bliskimi lub zwyczajnie potrzeba odpoczynku (szczególnie u osób, które do tej pory prowadziły bardzo intensywne życie zawodowe i nie miały czasu na urlop). Może zdarzyć się też tak, że chory jest w depresji i to sprawia, że „nie widzi” szans na powrót do pracy. Wiedząc jakie są przyczyny niechęci do pracy, będziemy wiedzieli jak możemy pacjentowi pomóc. W przypadku depresji konieczna będzie pomoc lekarza specjalisty. W pozostałych przypadkach przyda się pomoc psychologa/psychoonkologa, który pomoże pacjentowi odkryć myśli i przekonania, które wywołuję zniechęcenie i „popracować” nad nimi.

• Stan zdrowia pacjenta pozwala na pracę i pacjent pracuje

To sytuacja wręcz idealna. Samopoczucie pacjenta pozwala na pracę, chory i pracodawca są za. Dla pacjenta to bardzo dobre rozwiązanie. Chory nie czuje się wykluczony, ma więcej motywacji do leczenia, lepszy nastrój i więcej energii. Czuje, że choroba nie odebrała mu „normalnego” życia. Ważne aby „dogadać” się z pracodawcą (szczególnie jeżeli chory poddawany jest np. chemioterapii) i np. w wybrane dni mieć wolne lub móc pracować z domu, ewentualnie tak planować pracę aby w dniach podawania chemii i 2-4 dni po, było mniej zadań do realizacji. Pamiętajmy, żeby słuchać swojego ciała i reagować na płynące z niego informacje i tym samym dostosowywać aktywność zawodową do naszego samopoczucia.

Kwestia związana z pracą w trakcie choroby to temat, o którym dopiero od niedawna głośno się mówi. Dotychczas uważało  się, że jak ktoś jest chory to ma siedzieć w domu, na zwolnieniu. A w rzeczywistości jest tak, że możliwość powrotu do pracy w trakcie leczenia dodaje chorym wiary, że mogą wygrać z chorobą.

Jesteś osobą chorującą, która chce wrócić do pracy? – Porozmawiaj ze swoim pracodawcą, zaproponuj rozwiązania, które pomogą Ci wrócić do pracy.

Jesteś pracodawcą, którego pracownik jest chory? – Pomyśl jak możesz mu pomóc wrócić do pracy.
 

Milena Dzienisiewicz